Ses yükseltme cihazı, en temel tanımıyla işitme problemi yaşayan hastanın algılayamayacağı kadar düşük frekanstaki dış ortam seslerini yükselterek işitmeyi kolaylaştıran aletlerin genel adıdır. İnsanlarda işitme mekanizması; ses dalgalarının kulak kepçesi ile toplanarak kulak kanalına yönlendirilmesi, burada kulak zarının titreşmesi, orta kulağı oluşturan çekiç, örs ve üzengi kemikçiklerinin bu ses dalgasının titreşimini güçlendirerek iç kulağa iletmesi, vücudun denge merkezi olan iç kulaktaki salyangoz (koklea) organının bu titreşimleri elektrik sinyallerine dönüştürerek tüylü hücrelere aktarması ve işitme sinirleri aracılığı ile beyne iletmesi aşamalarından oluşan karmaşık bir süreçtir. Bu sürecin devamlılığını sağlayan elemanlardan herhangi birinin hasara uğraması veya doğuştan hiç var olmaması işitme olayının gerçekleşmesini engeller veya sekteye uğratır. Böyle durumlarda işitme kaybı sorunuyla karşılaşılır. İşitme kayıpları; doğuştan olabileceği gibi genetik faktörler, kafa travmaları ve yaralanmaları, yaşlanmaya bağlı duyma yetisinin azalması, orta kulak iltihapları, menenjit ve diğer viral hastalıklar, yüksek sese maruz kalma, anormal kulak yapısı gibi nedenlerden dolayı meydana gelebilir. Bu durumlarda KBB klinik muayeneleri ve tetkikler ile odyometrik testler sonucunda kişilerin ses yükseltme cihazı kullanmasına karar verilebilir.
Ses yükseltme cihazı; mikrofon, amplifikatör ve hoparlör olmak üzere üç temel bölümden oluşur. Mikrofon; ses dalgalarının cihazdaki diyafram bölümüne oluşturduğu basınç ile titreşmesi sonucu gerilimler elde eden parçadır. Mikrofonda akustik ses dalgaları elektrik enerjisine dönüştürülür. Elektrik enerjisine dönüştürülen ses dalgaları, cihaz içinde bir ses yükseltici görevi gören amplifikatör kısmına iletilir. Amplifikatör, elektrik sinyallerini yükselterek hoparlör bölümüne gönderir. Hoparlör bir transducer olarak görev yapar ve kendisine ulaşan elektrik sinyallerini yeniden ses dalgasına dönüştürür. Yeniden akustik yapı kazanan elektrik sinyalleri hastanın kulağına iletilerek duyma işlemi sağlanır. İşitme cihazları kullanım bölgesine göre kulak arkası, kulak içi, kanal içi, gözlük tipi, cep tipi işitme cihazları olarak sınıflandırılabilir. Bunlara ek olarak cerrahi yöntemlerle kulak arkasındaki kemik içine yerleştirilen ses yükseltme cihazları da günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. İşitme cihazı türünün seçimi, uzman odyologlar tarafından hastanın işitme kaybının türü ve derecesi dikkate alınarak yapılır. İşitme kaybının nitelikleri, hastanın yaşı, sosyal ve mesleki hayatı göz önünde bulundurularak kullanılacak işitme cihazının cinsine karar verilir.
Ses yükseltme cihazı; hastalarda duyma yetisinin anlık olarak artırılmasını sağlar. Tedavi edici nitelikte değildir; günlük yaşamı kolaylaştırmak adına kullanıldığı sürece işitmenin iyileştirilmesine yardımcı olur. İşitme cihazları kulak tembelliğine, işitme kaybının ilerlemesine veya gerilemesine de sebep olmaz. İşitme cihazları genellikle analog işitme cihazları ve dijital işitme cihazları olmak üzere iki türlüdür. Dijital cihazlar teknolojik açıdan daha gelişmiştir. Dijital işitme cihazlarının temel çalışma prensibi; akustik enerji formundaki ses dalgalarının mikrofon aracılığıyla toplanıp amplifikatör yardımı ile elektrik sinyallerine çevrilmesi, ardından bu sinyallerin frekansının artırılarak yükseltilmesinin sağlanması, daha sonra yeniden ses dalgası formuna dönüştürülerek seslerin hastanın işitmesine olanak verecek şekle getirilmesi işlemine dayanır.
0 Yorumlar